«Казаньорсинтез» беренче пиролиз җайланмасын сүткәннән соң әйләнә-тирә мохиткә йогынтысын 5% ка киметәчәк
2026 елда Казанның Сибур предприятиесе әйләнә-тирә мохиткә йогынтыны киметү һәм нәтиҗәлелекне арттыру максатыннан иң борынгы җайланманы-этилен-40 (Э – 40) җитештерүне сүтәргә планлаштыра. Җыелма экологик файда – елына 5%, икътисадый берничә йөз миллион сум тәшкил итәчәк. Демонтаж проекты бүген предприятиенең директорлар советы әгъзаларына чираттагы утырышта тәкъдим ителде.
ЭП-40 «Казаноргсинтез»да 1964 елда эшләтеп җибәрелә. Аның проект куәте елына 62,4 мең тонна тәшкил иткән. 2019 елга факттагы куәт 40% ка – елына 38,0 мең тоннага кадәр кимегән. Этилен җитештерүнең үзкыйммәте предприятиенең үзендә иң яхшы күрсәткечтән 1,5 тапкырга артып киткән.
Түбән нәтиҗәлелек һәм искергән җиһазларны куллану сәбәпле, 2024 ел ахырында җитештерү туктатылган, аны сүтү турында карар кабул ителгән. Э-40 агымдагы куәтен фактта эшләтеп җибәрү-көйләү эшләре режимында эшләүче ЭП-600 комплексыннан алынган этилен алмаштырган. Этиленны елына ярты миллион тоннага кадәр 2,5 тапкырга арттыру өчен СИБУР «Түбән Кама нефтехим» һәм «Казаноргсинтез» арасында этилен үткәргечнең яңа тармагын төзи башлаган.
2025 ел дәвамында Э-40 демонтажлау проектын эшләү башкарыла. Эшләрне Казанның «Химпромпроект» инжиниринг компаниясе башкара. 2026 елда физик эшләр башкару планлаштырыла. Гомумән алганда, 53 000 квадрат метр мәйданда 22 объект сүтеләчәк.
Мидхәт Шаһиәхмәтов, Татарстан Республикасы премьер-министры урынбасары – икътисад министры, «Казаноргсинтез» директорлар советы әгъзасы:
«Әйләнә-тирә мохиткә йогынтыны 5% ка киметү – саллы һәм үлчәнә торган нәтиҗә, ул Э-40 җайланмасын демонтажлауның турыдан-туры нәтиҗәсе булачак. Бизнесның экологик йөкләмәләргә җаваплы якын килүенең ачык мисалы бу. Проект шактый экологик нәтиҗәгә ирешергә генә түгел, ә эксплуатация чыгымнарын киметү исәбенә шактый ресурсларны азат итәргә дә мөмкинлек бирәчәк. Бу рациональ карар, ул бөтен предприятиенең нәтиҗәлелеген күтәрәчәк. Бүген предприятиенең сәнәгать җайланмаларының уртача яше 15 елдан артмый. Мондый күрсәткеч – яңа экологик производстволар төзү һәм файдаланылмый торган корылмаларны демонтажлау хисабына өзлексез модернизацияләү нәтиҗәсе».
Предприятие территориясендәге файдаланылмый торган корылмаларны, технологик объектларны һәм торба үткәргечләрне сүтү программасының максаты экологик йогынтыны киметү, эксплуатациягә чыгымнарны киметү исәбенә икътисадый нәтиҗәлелекне арттыру, шулай ук сәнәгать иминлеген арттыру.
Ул элек җитештерү процессыннан чыгарылган һәм берничә ел дәвамында файдаланылмаган конструкцияләрне һәм җиһаз элементларын сүтүне күздә тота. 2024-2025 елларда кулланылмый торган 19 бина һәм корылма сүтелгән. Предприятие территориясен азат итү барышында гомуми азат ителгән мәйдан 10,2 мең м2 тәшкил иткән, бу бер ярым футбол кыры мәйданына тигез. Алынган икенчел вак таш ярдәмендә предприятиенең 10,6 мең м2 тигез территориясе төзекләндерелгән.