Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары - Татарстан Республикасы икътисад министры Мидхәт Шаһиәхмәтов агымдагы елның 29 октябрендә Татарстан Республикасы Дәүләт Советының XV утырышында «2026 елга һәм 2027 һәм 2028 еллар план чорына Татарстан Республикасы бюджеты турында» Татарстан Республикасы законы проектын карау кысаларында 2026-2028 елларга Татарстан Республикасының социаль-икътисадый үсеш фаразлары буенча доклад белән чыгыш ясады.
Министр билгеләп үткәнчә, предприятиеләр һәм икътисад тармакларының өзлексез эшләве нәтиҗәсендә агымдагы елның 9 ае нәтиҗәләре буенча республиканың тулай төбәк продукты 103,1% үсеш темпы белән 4 трлн 341 млрд сум тәшкил иткән.
Икътисад үсешенә төп өлешне эшкәртү производстволары (нефть химиясе, нефть эшкәртү һәм машина төзелеше), авыл хуҗалыгы һәм уртача кулланучылар активлыгы тәэмин иткән.
Барлык тармакларны үстерүгә кече һәм урта бизнес предприятиеләре, махсус икътисадый зоналар, сәнәгать парклары һәм алгарышлы үсеш территорияләре резидентларын җитештерү күләмнәрен арттыру, шулай ук инвестиция активлыгы һәм инвестиция проектларын гамәлгә ашыру зур өлеш керткән. Төзелеш эшләре күләме узган ел дәрәҗәсендә сакланып калган.
Мидхәт Шаһиәхмәтов ассызыклаганча, 2026-2028 елларга республиканың социаль-икътисадый үсеш күрсәткечләре республика сәнәгать җитештерүенең 70% ка якынын формалаштыручы предприятиеләр һәм оешмалар, тармак министрлыклары мәгълүматлары, муниципаль берәмлекләрнең үсеш фаразлары нигезендә, шулай ук яңа илкүләм проектларны гамәлгә ашыруны һәм дәүләт ярдәме чараларын исәпкә алып формалаштырылган.
2026 елда республиканың тулай төбәк продукты үсеш темпы 102,1% булганда 5 трлн 783 млрд сум булыр дип фаразлана.
Министр билгеләп үткәнчә, фаразланган күрсәткечләрне үтәүдә предприятиеләрнең өзлексез эшләвен тәэмин итү һәм инвестиция проектларын гамәлгә ашыруны, сату базарларын киңәйтүне, технологик үсешне һәм хезмәт җитештерүчәнлеген арттыруны исәпкә алып, аларның алга таба үсешен тәэмин итү мөһим факторлар булып тора, ахыр чиктә предприятие һәм оешмаларның финанс нәтиҗәләре һәм шуңа бәйле рәвештә бюджетка керемнәр аларга бәйле.
Предприятиеләрнең планнарын гамәлгә ашыруны исәпкә алып, төяп озатылган продукция күләме 2026 елда 5 трлн 929 млрд сум дәрәҗәсендә фаразлана, сәнәгать җитештерүе индексы – 101,7%.
Киләсе елда төзелеш эшләре күләме, торак, сәнәгать һәм инфраструктура төзелешендә планлаштырылган күләмнәрне исәпкә алып, фаразларга караганда, 100,8% үсеш темпы белән 1 трлн сумнан артып китәчәк.
Фаразларга караганда, авыл хуҗалыгы продукциясе күләме 101,5% үсеш темпы белән 373 млрд сум тәшкил итәчәк.
Халыкның акча керемнәре үсеше, инфляция темпларының акрынаюы, шулай ук туристлар агымының планлаштырылган артуы шартларында ваклап сату әйләнеше 2026 елда үсеш темпы 102,8% булганда 1 трлн 950 млрд сум дәрәҗәсендә фаразлана.
Инвестиция проектларын гамәлгә ашыру социаль-икътисадый үсеш фаразын тәэмин итүдә төп факторларның берсе булып тора.
«Татарстан Республикасы Рәисе йөкләмәләре нигезендә юллама кысаларында безгә, яңа үсеш нокталарын булдырып, бизнес өчен инфраструктураны үстерүне дәвам итәргә, шулай ук инвестиция проектларын һәм инвестиция климатын яхшырту планы чараларын гамәлгә ашыру буенча хакимиятнең, предприятиеләрнең һәм ресурслар белән тәэмин итүче оешмаларның координацияле эшен дәвам итәргә кирәк», – диде Мидхәт Шаһиәхмәтов.
Кече һәм урта бизнес мөһим роль уйный. Салым законнарындагы планлаштырылган үзгәрешләрне исәпкә алып, 2026 елга фаразлар буенча КУЭ саны якынча 186 меңгә җитәчәк. Кече һәм урта эшкуарлык буенча яңа федераль проект кысаларында бизнесның сыйфатлы үсеше төп бурыч булып тора. Агымдагы ел башыннан кече бизнес барлык чаралар буенча якынча 38 млрд сум алган.
Социаль-икътисадый үсеш фаразын кадрлар белән тәэмин итү иң мөһим фактор булып тора. Хәзерге вакытта республика эш бирүчеләре тарафыннан 41,5 мең вакансия тәкъдим ителә. Республикада эшсезлекнең рекордлы түбән дәрәҗәсе күзәтелә.
Фаразда билгеләнгән бурычларны гамәлгә ашыру социаль тотрыклылыкны һәм халыкның иминлеген тәэмин итү өчен нигез булып тора. 2026 елга реаль хезмәт хакын 102,8% дәрәҗәсендә үстерү планлаштырыла.
Мидхәт Шаһиәхмәтов ассызыклаганча, 2025 елда Россия Федерациясе Президентының май указы белән расланган илкүләм проектларны гамәлгә ашыруда яңа этап башланды. 2025-2030 елларга барлыгы 19 илкүләм проекттан торган исемлек расланган.
Фаразны тәэмин итүдә мөһим фактор булып фәнни-технологик үсеш тора.
2025 елдан технологик лидерлыкның яңа илкүләм проектлары гамәлгә ашырыла башлады, аларны гамәлгә ашыру 2030 елга кадәр һәм перспективада 2036 елга кадәр планлаштырылган. Хәзерге вакытта җитештерү чараларыннан һәм яңа материаллардан алып космоска һәм медицинага кадәр иң перспектив юнәлешләрне үз эченә алган 8 проект формалаштырылган. Әлеге проектларның стратегик максаты – заманча фәнни технологияләрне кулланып, конкурентлы, югары технологияле продукция булдыру, шулай ук үз җитештерү линияләрен булдыру һәм үстерү юлы белән яңа базарлар булдыру.
Татарстан Республикасы Дәүләт Советы фотосы